عملیات‌ هوادهی چمن

هوادهی چیست؟

هوادهی به عملیات‌های مکانیکی گفته می‌شود که در آن بخش‌های کوچکی از کاه‌پوش و خاک را از میان چمن‌ها بیرون می‌آورند و هوادهی طبیعی خاک را بهبود می‌دهند. این عملیات با ماشین هوادهی چمن انجام می‌شود که قادرند انگشتی‌های سیلندری توخالی خود را در زمین فرو کنند و استوانه‌‎های خاکی را بیرون بکشند.

 

چه زمان‌هایی اجرای عملیات هوادهی ضروری است؟

هوادهی سالانه برای همه انواع چمن بسیار مفید است. چمن‌هایی که رفت و آمد زیادی روی آن صورت گرفته یا در خاک رسی سنگین کشت شده‌اند بیشتر به هوادهی سالانه نیازمندند. بهترین نتیجه از هوادهی زمانی پدید می‌آید که فاصله خطی استوانه‌های خارج شده خاک به هم نزدیک باشد و هوادهی به صورت عمیق انجام شود.

بهترین زمان برای هوادهی چمن چه زمانی است؟

بهار و پاییز بهترین فصول اجرای هوادهی هستند. اجرای هوادهی قبل یا دیرتر از زمان کوددهی، رشد ریشه را بهبود می‌بخشد و رشد تاج چمن را در بهار افزایش می‌دهد.

مزایای هوادهی چمن

• هوادهی در حفظ سلامتی چمن‌ها بسیار موثر است.
• رد و بدل هوا بین خاک و اتمسفر را بهبود می‌بخشد.
• مکش آب در خاک را ارتقا می‌دهد.
• مکش و استفاده از کودها را بهبود می‌بخشد.
• روان آب سطحی را کاهش می‌دهد.
• توسعه سیستم ریشه‌ چمن تقویت می‌شود.
• فشردگی خاک را کاهش می‌دهد.
• دامنه‌ی تنش‌های خشکی و حرارتی را بهبود می‌بخشد.
• تشکیل کاه‌پوش را کاهش می‌دهد.

با استوانه‌های خارج شده در عملیات هوادهی چه کار کنیم؟

توصیه می‌شود برش‌های خارج شده به روی چمن ریخته شوند. استوانه‌های برش شده خیلی سریع از هم متلاشی می‌شوند و منبع قابل توجهی از مواد مغذی و مواد ارگانیک را در اختیار چمن قرار می‌دهند، علاوه بر آن مقادیر زیادی نیتروژن در فرآیند تجزیه برای چمن فراهم می‌شود. بسته به نوع خاک، فرآیند تجزیه ممکن است از چند روز تا چند هفته زمان ببرد. آبیاری به شستشوی خاک از برش‌های استوانه‌ای در حال تجزیه کمک می‌کند.

 

تیغه‌های چیزل (الماسه) را بهتر بشناسیم.

تیغه‌های چیزل (الماسه) را بهتر بشناسیم.

 

این  نوع از تیغه‌ها مجهز به دندانه‌های تیزی در محیط خود هستند و با تراشیدن علف‌های پیش رو توسط این دندانه‌ها عملیات برش را اجرا می‌کنند. همه انواع این تیغه‌ها مدور با تعداد متفاوتی دندانه روی محیط هستند. این دندانه‌ها می‌توانند بخشی از تیغه باشند و یک خمیدگی رو به بیرون^[1]برای شبیه‌تر شدن به واحدهای برنده زنجیر اره موتوری داشته باشند. در نوعی از این تیغه‌ها، واقعا یک زنجیر اره در بین دو دیسک عمل برش را انجام می‌دهد. در حال حاضر، نوک اکثر این تیغه‌ها را از تنگستن می‌سازند و قیمت آنها در طول سال‌ها به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.

مزایا: در برش بسیار توانمند هستند و برای برش مواد سخت مانند علف هرز خشبی و چوب‌های سخت هم توصیه می‌شوند.

معایب: به دلیل اینکه فرآیند تولید، شکل‌دهی، خم کاری، ماشین کاری و قطعات اضافه شده این تیغه‌ها پیچیده‌تر است، عموما قیمت تمام شده آن‌ها بالا است. از آنجایی که لبه برش در نوک تیغه‌ است، تیغه چیزل برای آسیب‌پذیری و خرابی مستعدتر است.

برای برش خوب، لازم است که دندانه‌ها کاملا تیز باشند اما تیز کردن بعضی بسیار مشکل است و در مواردی هم امکان تیز کردن وجود ندارد.

لازمه اجرای برش‌های عمیق‌تر با تیغه‌های چیزل، احتیاط بیشتر است، زیرا خطرات ناشی از ضربه برگشت تیغه افزایش می‌یابد.

توان برش

بیشتر تیغه‌های چیزل برای برش افقی تا حداکثر عمق برش عملکرد خوبی دارند. به این دلیل که دستگاه‌های علف‌تراش برای برش خطی با تیغه و هد نخ طراحی شده‌اند که به سرعت بالا در چرخش نیاز دارند و گشتاور بالا نظیر آنچه در اره زنجیری وجود دارد برای کار با دستگاه علفتراش مناسب نیست.

برش مالچینگ

تیغه‌های چیزل مناسب برای برش مالچینگ علف‌ها نیستند.

انواع دندانه‌ها

به طور کلی سه نوع دندانه در تیغه‌های چیزلی قابل مشاهده است. نوعی از دندانه به صورت یکپارچه با تیغه است و برای برش خوب چوب‌های سبز این دندانه‌ها آفست ساخته می‌شوند. نوع دیگری به دندانه زنجیری معروف است که دندانه‌ها کاملا شبیه به واحد برنده زنجیر اره است. این دندانه‌ها یا به دور دیسک اصلی می‌چرخند و یا واقعا زنجیری مانند زنجیر اره موتوری در شیار بین دو دیسک می‌چرخد. نوع سوم دندانه، نوک‌های کاربید تنگستن هستند که در حالت‌های مختلفی به دور دیسک نصب شده‌اند، این دسته از تیغه‌ها به تیغه‌های الماسه مشهور هستند.

دندانه استیل

در حال حاضر تیغه‌هایی با دندانه استیل شاید دیگر در بازار وجود نداشته باشند. بهترین نوع تیغه با دندانه استیل نوعی است که زاویه آفست مناسبی داشته باشد یا نوع زنجیری که می‌توان دندانه‌ها را به کمک سوهان تیز نمود. مانند نمونه‌ای که در تصویر نشان داده شده است.

 

دندانه زنجیری

تیغه‌ای است که یک زنجیر واقعی بین دو دیسک می‌چرخد.

 

یا در نوع دیگری از این تیغه‌ها، واحدهای برنده زنجیری روی دیسک اصلی نصب شده‌اند.

 

نوعی از تیغه‌ی چیزل زنجیری، تیغه‌های مجهز به دندانه با نوک‌های کاربید تنگستن هستند که امکان تیز کردن آن‌ها با سوهان الماسه وجود دارد. برای بهره‌وری قابل قبول تمام انواع تیغه‌ها، قسمت برنده باید کاملا تیز باشند. با کمی تمرین و دقت بیشتر می‌توانید روش‌های تیز کردن تیغه‌ها را بیاموزید.

این نوع تیغه‌ها در نوع کاربری خود مزایای خوبی دارند اما خطر برگشت آن‌ها مانند کار با اره زنجیری است و احتیاط لازم را باید به کار بگیرید.

دندانه کاربید تنگستن

این نوع تیغه دارای نوک‌های کاربید تنگستن است که به دندانه‌های صفحه استیل جوش شده‌اند. این تیغه‌ها به تیغه‌های الماسه مشهور هستند. کاربید تنگستن یکی از سخت‌ترین آلیاژهای شناخته شده است. لبه برنده تیزی از آن ساخته می‌شود که در مقابل بار سنگین مقاوم است.

با گذشت زمان از تولید اولین نمونه‌های تیغه الماسه، مقاومت نمونه‌هایی که به تازگی به بازار آمده‌اند در مقابل ریزش بسیار زیاد شده که در نتیجه دوام و عمر کاری تیغه‌های الماسه برای جلب رضایت مصرف کننده‌ها افزایش یافته است.

 

در تیغه‌هایی که الماسه تنها به دیسک تیغه جوش شده باشد، الماسه در اثر ضربه به سادگی جدا شده یا به اصطلاح می‌ریزد. اما در طرح‌های جدیدتر که دیسک، قطعه الماسه را در آغوش گرفته‌ و الماسه داخل حفره جوش می‌شود، تیغه در مقابل ضربه و در نتیجه ریزش الماسه مقاوم می‌شود. این حالت قرارگیری الماسه را "کاشت" می‌نامند. به تصویر زیر توجه کنید.

 

با این حال، حتی اگر مسائل مطرح شده در مورد جایگذاری الماسه‌ها بهبود یابند باز هم این تیغه‌ها آسیب‌پذیر هستند. بسته به قطر تیغه، سرعت چرخش الماسه 300 تا 450 کیلومتر در ساعت است، زمانی که با این سرعت به سنگ یا مانعی سخت برخورد کند قطعا الماسه دچار ریزش شده یا خرد می‌شود.

در طرح‌های ابتدایی تیغه‌های الماسه، قرارگیری الماسه جوش شده بدون زاویه بود، مطابق تصویر زیر سمت چپ. تغییر طراحی تیغه با افزایش زاویه قرار گیری الماسه استحکام آنها را در مقابل ضربه به سنگ بالاتر برده است. تیغه‌های جدیدتر با زاویه برش بزرگ‌تر تا حدود 85 درجه و جوش تمام دور، قوی‌تر شده‌اند.

 

 

تعداد دندانه‌ها

هر چه تعداد دندانه‌های تیغه بیشتر باشد سرعت و یکنواختی برش بیشتر خواهد شد. در مورد تیغه‌های الماسه هر چه تعداد دندانه بیشتر باشد معمولا اندازه الماسه کوچک‌تر می‌شود.

 

اگر به دنبال رسیدن به حداکثر بهره‌وری از توان موتوری از دستگاه علفتراش هستید و می‌خواهید از سرعت بالا در زمان کار استفاده کنید، تعداد دندانه کمتر مناسب است. به طور کلی در این نوع استفاده از تیغه‌های علفتراش هر چه تعداد دندانه‌ها کمتر باشد مناسب‌تر است.

 برای بریدن پاجوش‌ها یا درختچه‌ها و ساقه‌های خشبی، تعداد کمتر دندانه به معنی عدم هدر رفت توان است. اما اگر دندانه بشکند عملکرد و نرمی برش تیغه خیلی سریع کم می‌شود.

تعداد دندانه‌های تیغه همچنین بر مدت زمانی که تیغه می‌تواند به خوبی برش بزند اثرگذار است. برای مثال، هنگامی که واقعا به تیغه‌های نوع چیزل برای برش شاخه‌هایی با قطر mm50 و بالاتر نیاز دارید اهمیت این موضوع آشکار می‌شود، اگر چه برای دستگاه علف تراش بهتر است که تعداد دندانه کمتر باشد که به دلیل طول شافت دستگاه علف تراش است به طوری که باید گاز را کم کنید و از نیروی کمتری استفاده کنید. از سوی دیگر کم شدن تعداد دندانه سبب بهبود قابل توجه بازده برش می‌شود.

شاید تا قبل از این تلاش می‌کردید که وارد توده‌ای که باید بتراشید شوید. اگر بر این روش پافشاری کنید گرمای زیادی تولید می‌شود که عمر دندانه‌های تیغه را کم خواهد کرد. در این شرایط دور دستگاه علف تراش را کم کنید و تیغه را به میان شاخه‌ها وارد کنید.

 

---

[1] offset

 

تیغه‌های چاقویی را بهتر بشناسیم

تیغه‌های چاقویی را بهتر بشناسیم

تیغه‌های چاقویی یک لبه چاقو مانند تیز دارند که علف‌ها را با همین لبه برش می‌دهد. این نوع تیغه از انواع تیغه‌های فلزی رایج برای دستگاه‌های علفزن است که معمولا همراه دستگاه‌ها به فروش می‌رسند. تیغه‌های چاقویی تنوع زیادی دارند اما وجه اشتراک همه آن‌ها ساخته شدن از صفحات فلزی است. تنوع شکل ظاهری آنها سبب شده تا تیغه‌های چاقویی را در شکل مستطیلی (دو پر) تا انواع گرد که چاقوهای کوچکی مانند دندانه دارند مشاهده شوند. مشهورترین نوع این تیغه‌ها، تیغه‌های سه پر یا چهار پر هستند. تیغه‌های چاقویی از دو پر تا 40 و 80 دندانه گرد مصرف بسیار بالایی دارند.

مزایا: 1- ارزان‌تر هستند. به دلیل ساخت آسان و یکپارچه از صفحات فلزی و سرعت بالای تولید، قیمت تمام شده ارزان‌تر از دیگر تیغه‌ها می‌شود. 2- به طور کلی در برش مواد نرم مانند علف‌های هرز خوب هستند؛ که البته این خصوصیت وابستگی زیادی به کیفیت فلزی دارد که تیغه از آن ساخته شده است. 3- قابلیت تیز شدن دارند.

معایب: 1- کیفیت برش با کند شدن لبه‌ی تیغه به سرعت کاهش می‌یابد. 2- زمانی که با اجسام سخت پنهان در علف‌ها نظیر سنگ برخورد ‎کند ممکن است خم شود، البته نه برای بهبود بهره‌وری برش، بلکه برای افزایش استحکام تیغه در مقابل شکستگی در طراحی تیغه لبه برش را شیبدار می‌سازند.

به یاد داشته باشید فقط لبه چاقویی تیغه است که عملیات برش را انجام می‌دهد آن هم در زمانی که هد علفتراش به طرفین تاب داده می‌شود.

توان برش تیغه‌های چاقویی

تعداد لبه‌های چاقویی تیغه در برش تیغه بسیار موثر است. تیغه‌های چاقویی برای اجرای عملیات برش وابسته به لبه‌های تیز تیغه هستند، البته این لبه‌ها نیز فقط در دور بالا بین 100 تا 120 دور در ثانیه قابلیت برش خواهند داشت.

در حال کار که هد علفتراش از یک سو به سوی دیگر تاب داده می‌شود، سرعت تاب دادن مقدار مواجهه لبه تیغه با علف‌های هرز را تعیین می‌کند. تاب دادن بسیار آهسته و تماس دادن نوک تیغه مانع از اجرای خوب عملیات برش می‌شود. تاب دادن بسیار سریع و تماس لبه تیغه با علف‌های هرز سبب برش علف‌ها خواهد شد. حالا یک تیغه مستطیلی (دو پر) را در نظر بگیرید که با سرعت 100 دور در ثانیه می‌گردد، این شرایط به این معنی است که لبه برش تیغه در هر ثانیه 200 مرتبه از یک نقطه عبور می‌کند. اگر در نظر بگیریم که در هر ثانیه هد علفتراش به میزان یک متر تاب داده می‌شود، بدین معنی است که در واقع فقط 5 میلی‌تر بیرونی تیغه‌ها علف‌های باقی مانده را برش می‌دهند. با استفاده از یک تیغه چهار پر، فقط 5/2 میلی‌متر از لبه بیرونی تیغه و با استفاده از تیغه 8 پر، فقط 2/1 میلی‌متر از لبه بیرونی تیغه علف‌ها را می‌برد. بنابراین لبه بسیار کوچکی از تیغه عملیات برش را انجام می‌دهد. در مورد تیغه 40 دندانه اره‌ای، لبه‌های چاقویی برش‌های کوچک میلیمتری می‌زنند. پس به یاد داشته باشید که مانند نخ‌های علفتراش که نوک نخ عملیات برش را انجام می‌دهد، در این دسته از تیغه‌ها نیز نوک لبه چاقویی برش می‌زند.

لبه‌های برنده تیغه‌های چاقویی خیلی زود کند می‌شوند و ممکن است با عبور از میان گیاهان و علف‌های هرز دچار خردگی شوند و دیگر قابل استفاده نباشند. کند شدن و خردگی لبه تیغه در زمان برش گیاهان خشبی و برخورد عمودی تیغه با موضع برش اتفاق می‌افتد. زمانی که تیغه کند می‌شود، اپراتورها عادت کرده‌اند که دور گردش تیغه را بالاتر ببرند که اقدام نادرستی است، و باید تیغه را تعویض تا تیز نمایند.

در گذشته تیغه‌های دو پر و سه پر بیشترین دوام را در ازای هزینه خریدی که برایشان می‌شد داشتند.

 

چون این تیغه‌ها شکلی مستطیلی یا سه پر (ستاره‌ای شکل) دارند اغلب علف‌ها به سمت مرکز و به گیربکس می‌پیچند. در این شرایط لازم است که تیغه با دور بالا بچرخد تا بدون گیر کردن بتواند در میان توده علف‌های بلند عملیات برش را انجام دهد. البته بالا بردن دور چرخش تیغه همیشه هم برای برش علف‌های بلند کارآمد نیست.

 

تیغه‌های چند دندانه نیز به دلیل این که نوک چاقوهای برنده آنها خیلی سریع فرسوده می‌شوند یا می‌شکنند کارایی کمتری دارند. به طور همزمان به دلیل شکل گرد آن‌ها، علف‌ها به بیرون تیغه و به دور گیربکس می‌پیچند که برای کار تیغه اشکال ایجاد می‌کند.

قابلیت مالچینگ

در این جا هم تیغه‌های مستطیلی و سه پر (ستاره‌ای شکل) بهترین نوع تیغه برای برش مالچینگ علف‌ها هستند. این نوع از تیغه‌ها در برخورد عمودی تیغه با علف‌ها بیشترین سطح برش چاقویی را فراهم می‌کنند. در انتهای تیغه‌های چاقوی مالچینگ لبه خمیده‌ای وجود دارد که علف‌های بریده شده را دسته می‌کند و مانع از پراکندگی و چند بار خرد شدن علف‌ها می‌شود.

 

شرکت سبزکوش نگین انواع تیغه‌های چاقویی ساده و مالچینگ را برای مصرف کنندگان گرامی در سراسر کشور توزیع می‌کند.

عیب یابی شمع با یک نگاه

عیب یابی شمع با یک نگاه

 

شمع سالم

ظاهر سر شمع: در صورتی که نوک چینی عایق، سفید متمایل به خاکستری یا زرد متمایل به خاکستری تا قهوه ای باشد، نشان دهنده­ی میزان بودن موتور و صحیح بودن دامنه­ی حرارتی شمع می­باشد. سیستم سوخت و برق موتور تنظیم بوده، موتور ریپ نمی زند و ساسات درست عمل می­کند و اثری از مکمل های سربی بنزین و یا سایر ترکیبات متعلقه روغن موتور روی سطح چینی دیده نمی شود و موتوردر دمای مناسب کار می کند.

 

 شمع سالم با سر قرمز

ظاهر سر شمع: چینی به رنگ صورتی مایل به قرمز

علت: مواد افزودنی به بنزین بدون سرب برای بالا بردن اکتان، شمع سالم محسوب می شود.

 

شمع آغشته به بنزین

ظاهر سر شمع: سر شمع آغشته به بنزین بوده و معمولا بوی بنزین کاملا به مشام می رسد. معمولا چینی سر شمع به رنگ زغال در آمده است.

علت: تنظیم نبودن ساسات و خفگی، پاشش مخلوط سوخت و هوا غلیظ، مشکل در سیستم جرقه زنی، استفاده از شمع سرد، نشت انژکتور سوخت.

نتیجه: ریپ زدن و بد روشن شدن موتور.

راه حل: کنترل مخلوط هوا و بنزین، چک کردن سیستم برق و شمع ها، چک کردن انژکتورها.

 

کوبش

ظاهر سر شمع: معمولا چینی سر شمع ترک خورده، قسمتی از آن خورده یا کنده شده است، الکترود منفی نیز خورد یا کنده شده است.

علت: اکتان پایین سوخت، تایم موتور بیش از حد آوانس می باشد،صدای ناک شنیده می شود(چق چق).

راه حل: سوپاپ EGR چک شود،سنسور ناک یا دتونیشن چک شود،ارزش حرارتی شمع با کاتالوگ چک شود.

 

فرسودگی شدید الکترود

ظاهر سر شمع: معمولا الکترود مرکزی شمع کاملا و یا تا حد زیادی از بین رفته و لبه های آن گرد شده و چینی دور الکترود سوخته است.

علت: عدم تعویض شمع ها در زمان تعیین شده

نتیجه: ریپ زدن به ویژه به هنگام شتاب گرفتن، بد روشن شدن موتور به علت زیاد شدن فاصله دو الکترود.

راه حل: تعویض شمع ها

 

سر شمع براق - رسوبات سربی

ظاهر سر شمع: نقاطی از چینی به رنگ لعابی زرد متمایل به قهوه ای و گاهی هم سبز رنگ در می آید.

علت: وجود ترکیبات سربی در بنزین، این لایه لعابی معمولا" هنگامی ایجاد می شود که مسافتی طولانی در حالت تخته گاز رانندگی شود.

نتیجه: در حالت رانندگی در حالت تخته گاز، لایه لعابی از نظر الکتریکی هادی گشته و سبب ریپ زدن میگردد.
راه حل: تعویض شمع ها با درجه حرارت خنک تر، پاک کردن شمع معیوب فایده ای ندارد.

 

شمع دوده زده – زغال گرفته

ظاهر سر شمع: نوک چینی عایق، الکترود ها و پوسته شمع، با لایه ای از دوده سیاه مخملی پوشیده می­شود.

علت: میزان نبودن مخلوط هوا و بنزین(کاربراتور و یا انژکتور) غلظت مخلوط هوا و بنزین، گرفتگی فیلتر هوا، تنظیم نبودن ساسات اتوماتیک یا زیاده از کشیدن ساسات دستی. به کار بردن شمع سرد، نشت بودن سیستم وکیوم کاربراتور،کنیستر کربنی خراب، رانندگی در مسافت­های بسیار کوتاه

نتیجه: ریپ زدن و بد روشن شدن در حالت سردی موتور.

راه حل: تعویض شمع ها با درجه حرارت گرم تر، کنترل مخلوط هوا و بنزین و کنترل ساسات، هواکش کثیف را تعویض گردد.

 

پیش احتراق

ظاهر سر شمع: الکترود مرکزی و منفی شمع ذوب شده، چینی سر شمع صدمه دیده است.

علت: شمع بسیار گرم برای موتور، برق دزدی وایر های شمع از یکدیگر، آوانس بیش از حد سیستم جرقه، مخلوط سوخت و هوای بسیار رقیق، سوپاپ EGR معیوب، پر شدن اتاق انفجار با باقیمانده های سوخت بد، وجود نقاط بسیار داغ در اتاق انفجار به دلیل سیستم خنک کاری ضعیف در سر سیلندر، بستن شمع با گشتاور نا مناسب و یا خرابی واشر سر سیلندر.

نتیجه: ریپ زدن، افت قدرت موتور و آسیب دیدن آن.

راه حل: تنظیم سیستم سوخت و برق موتور. نصب شمع های جدید و با کیفیت با دامنه حرارتی صحیح،استفاده از وایرهای مناسب،چک سیستم خنک­کاری موتور

 

تجمع خاکستر

ظاهر سر شمع: سر الکترود مثبت و منفی به همراه سر سرامیکی آن به وسیله لایه ضخیمی از خاکستر طلایی مایل به سفید پوشانده شده است.

علت: استفاده از بنزین سرب دار و استفاده از مکمل های سرب دار بنزین و مکمل بی کیفیت روغن.

نتیجه: ریپ زدن، افت قدرت موتور به دلیل عایق شدن سر شمع با خاکستر.

راه حل: نصب شمع های جدید و با دامنه حرارتی صحیح استفاده ازبنزین و مکمل های مرغوب.

 

آغشته شدن سر شمع به روغن

ظاهر سر شمع: ایجاد لایه ضخیمی از خاکستر ملحقات روغن و بنزین روی چینی، الکترود مرکزی و الکترود منفی، ساختار این خاکستر نرم و نیم­سوز مانند است.

علت: روغن به اتاقک احتراق نفوذ کرده است، رینگ های رو غن پیستون سوخته یا شکسته است،گیت سوپاپ سوخته است.

نتیجه: گداختگی این خاکستر منجر به احتراق پیش از وقت مخلوط هوا و بنزین در اتاقک احتراق شده و سبب افت قدرت موتور میگردد.

راه حل: تعمیر موتور، تعویض شمع ها.

 

آسیب مکانیکال

ظاهر سر شمع: الکترود مثبت و منفی دفرم شده و سرامیک سر شمع شکسته یا پریده است.

علت: آسیب دیدگی فیزیکی ناشی از ضربه یا زمین افتادن حین نصب یا بد نصب کردن، مناسب نبودن اندازه شمع و برخورد آن با پیستون، شکستن یا لب پر شدن پیستون یا سوپاپ

نتیجه: ریپ زدن و از دست دادن جرقه

راه حل: تعویض شمع ها و تعمیر موتور در صورت نیاز

 

شمع آغشته به سرب

ظاهر سر شمع: سر سرامیک شمع زرد مایل به قهوه ای براق گشته است

علت: داشتن سرب در بنزین و یا مکمل های سرب دار

نتیجه: بد کار کردن موتور و از دست دادن جرقه به دلیل عایق شدن سر شمع

راه حل: تعویض شمع ها و استفاده از بنزین بدون سرب

 

جهت آشنایی بیشتر با شمع مقاله شمع های موتور را دقیق­تر بشناسیم را مطالعه فرمایید.

  

  

شمع های موتور را دقیق تر بشناسیم

شمع های موتور را دقیق­تر بشناسیم

• مهم‌ترین قسمت شمع که کار ایجاد جرقه را بر عهده دارد الکترودهای مثبت و منفی شمع هستند.
• جنس و آلیاژ به‌کاررفته در ساخت الکترود شمع‌ها تعیین‌کننده کیفیت و طول عمر شمع است.
• شمع گرم گرمای حاصل از احتراق را در مدت‌زمان بیشتری در خود حفظ می‌کنند، که این امر موجب سوختن رسوبات روغن و کربن حاصل از احتراق روی شمع می‌شود.
• شمع‌های سرد به علت کوتاه بودن پایه، بعد از هر جرقه و احتراق، گرمای خود را از دست می‌دهند. این نوع شمع‌ها از ایجاد احتراق زودرس در موتور جلوگیری می‌کنند.
• درصورتی‌که درجه حرارتی شمع بالا باشد موجب رسوب گرفتن جرقه زن و کاهش قدرت جرقه می‌شود.
• اگر شمع درجه حرارتی پایینی داشته باشد دمای آن بالا رفته و موجب احتراق زودتر از موعد و داغ شدن شمع و درنهایت آسیب رسیدن به قطعات موتور می‌شود.
• استفاده از شمع معیوب یا نامناسب در خودرو موجب کاهش شتاب، افزایش مصرف سوخت، روشن نشدن یا دیر روشن شدن خودرو، خام‌سوزی سوخت و ایجاد لرزش و صدا در موتور می‌شود یا اینکه در شرایط بدتر موجب ایجاد آسیب در قطعات موتور خودرو خواهد شد.

 

یکی از قطعات اصلی موتور هر خودرو، شمع های آن می باشد که وظیفه جرقه زنی و به نوعی روشن نمودن خودرو را دارد و بدون کارکرد صحیح آنها، خودروها قادر به حرکت نخواهند بود. شمع خودرو قطعه­ای متشکل از الکترود، عایق چینی، واشرها و... می­باشد که در بالای محفظه احتراق و سیلندر خودرو قرار گرفته و از یک طرف جریان ولتاژ بالای برق را گرفته و از طرف دیگر با ایجاد جرقه زنی در محظه احتراق باعث انفجار بخار فشرده شده بنزین و در نتیجه ایجاد نیروی لازم برای حرکت خودرو می گردد.

اجزای تشکیل‌دهنده

انرژی الکتریکی موردنیاز شمع برای ایجاد جرقه از طریق وایر دلکو به فیش وایر و سپس انتقال آن از مسیر عایق سرامیکی به الکترود داخل شمع انجام می‌شود. این عایق مانع از انتقال جریان به بدنه‌ی موتور می‌شود که اگر این قسمت سرامیکی شکسته باشد موجب انتقال جریان به بدنه‌ی موتور و مانع از عملکرد صحیح شمع می‌شود. در قسمت میانی شمع یک‌مهره قرار دارد که محل قرارگیری آچار برای نصب شمع روی موتوراست که با توجه به نوع موتور خودرو اندازه‌ی این مهره می‌تواند متفاوت باشد. مهم‌ترین قسمت شمع که کار ایجاد جرقه را بر عهده دارد الکترودهای مثبت و منفی شمع هستند. الکترودهایی که یکی به بدنه‌ی شمع متصل بوده و دارای جریان منفی است و دیگری الکترود مثبت است که در بخش مرکزی شمع قرار دارد و قسمت کوچکی از آن از انتهای شمع بیرون زده و در مجاورت الکترود منفی قرارگرفته است. این دو الکترود با یک‌فاصله‌ی بسیار اندک که به آن گپ شمع گفته می‌شود نسبت به هم قرار دارند. جنس و آلیاژ به‌کاررفته در ساخت الکترود شمع‌ها تعیین‌کننده کیفیت و طول عمر شمع است.

انواع شمع با توجه به طراحی موتور

در حالت کلی شمع‌ها به دو نوع گرم و سرد تقسیم می‌شوند:

شمع گرم: این نوع از شمع‌ها گرمای حاصل از احتراق را در مدت‌زمان بیشتری در خود حفظ می‌کنند، که این امر موجب سوختن رسوبات روغن و کربن حاصل از احتراق روی شمع می‌شود. از این نوع شمع‌ها در خودروهایی که موتورهایی با دور کم‌تر و دمای تولیدی پایین‌تری دارند که در اصطلاح به آن‌ها سرد کارکرد می‌گویند استفاده می‌شود. پایه‌ی این نوع شمع‌ها معمولا بلندتر است و گرما در مدت‌زمان بیشتری درون آن‌ها باقی می‌ماند.

شمع سرد: شمع‌های سرد به علت کوتاه بودن پایه، بعد از هر جرقه و احتراق، گرمای خود را از دست می‌دهند. این نوع شمع‌ها از ایجاد احتراق زودرس در موتور جلوگیری می‌کنند. اگر شمع در دمای بالا باقی بماند، در اثر مجاورت با گرمای موجود در پیستون، زودتر از حد مجاز جرقه و احتراق ایجاد می‌کند که این موجب پایین آمدن کیفیت احتراق می‌شود. شمع‌های سرد در موتورهایی که کارکرد در دماهای بالایی دارند استفاده می‌شوند.

 

انواع شمع‌ از نظر نوع ساختاری و کیفیت

شمع‌های نیکلی: اغلب شمع‌های موجود در بازار الکترودی از جنس نیکل دارند. این نوع شمع‌ها دارای الکترودی مرکزی با شکل تخت بوده و به علت آلیاژ به‌کاررفته در ساخت الکترود، از مقاومت گرمایی کمتری نسبت به شمع‌های جدیدتر برخوردارند و طول عمر کوتاه‌تری دارند. عموما بعد از هر 20000 کیلومتر باید این نوع شمع‌ها تعویض شوند. مصرف سوخت در این نوع شمع‌ها از شمع‌های جدیدتر بالاتر است. 

شمع پلاتینیومی: جنس الکترودهای آن از آلیاژ پلاتینیوم بوده و دارای طول عمر بسیار بالایی هستند. اینگونه شمع ها توانایی تحمل دمایی تا 2500 درجه سانتیگراد را داشته و قادرند تا 100 هزار کیلومتر کارکرد مفید داشته باشند.

 شمع‌های ایریدیومی: الکترود مثبت این سری از شمع‌ها از جنس ایریدیوم ساخته‌شده است. همچنین یک نقطه‌ از جنس پلاتین در ساخت الکترود منفی و در محل جرقه‌زنی به‌کار برده می‌شود که موجب افزایش طول عمر این نوع شمع‌ها شده است. شمع‌های ایریدیومی مقاومت دمایی بالاتری نسبت به شمع‌های پلاتینیومی دارند و به‌همین علت این نوع شمع‌ها از طول عمر بالاتری برخوردارند.

شمع‌های چند الکترودی: این شمع‌ها دوام و طول عمر بیشتری نسبت به شمع‌های تک الکترودی دارند. با هربار جرقه‌زنی به دلیل دمای بالا قسمت بسیار ناچیزی از الکترودها از بین می‌رود. ازآنجا ‌که تنها یک جرقه و آن‌هم در کوتاه‌ترین فاصله بین الکترود مرکزی و یکی از الکترودهای منفی ایجاد می‌شود پس تنها یکی از الکترودهای منفی در این جریان الکتریکی القایی درگیر می‌شود. درصورتی‌که مقدار این خوردگی زیاد و فاصله‌ی دو الکترود از هم زیاد شود، الکترودهای بعدی درگیر جرقه‌زنی خواهند شد. درنتیجه زمان بیشتری به ‌طول می‌انجامد تا الکترودها شکل اولیه‌ی خود را از دست بدهند و کیفیت شمع از بین برود.

شمع‌های مقاومتی: در طراحی این نوع شمع‌ها یک مقاومت سرامیکی 5 کیلو اهمی به‌کاررفته که وظیفه‌ی خنثی کردن نویزی که در اثر جرقه‌زنی ایجاد می‌شود را بر عهده دارد. این مقاومت از ایجاد اختلال در امواج رادیویی در اثر تداخل جریان‌های الکتریکی جلوگیری می‌کند.

اهمیت تعویض شمع

درصورتی‌که درجه حرارتی شمع بالا باشد موجب رسوب گرفتن جرقه زن و کاهش قدرت جرقه می‌شود. اما اگر شمع درجه حرارتی پایینی داشته باشد دمای آن بالا رفته و موجب احتراق زودتر از موعد و داغ شدن شمع و درنهایت آسیب رسیدن به قطعات موتور می‌شود. نکته‌ی دیگری که باید موردتوجه قرارداد بازدید شمع خودرو پس از هر 20000 کیلومتر کارکرد است. استفاده از شمع معیوب یا نامناسب در خودرو موجب کاهش شتاب، افزایش مصرف سوخت، روشن نشدن یا دیر روشن شدن خودرو، خام‌سوزی سوخت و ایجاد لرزش و صدا در موتور می‌شود یا اینکه در شرایط بدتر موجب ایجاد آسیب در قطعات موتور خودرو خواهد شد.